Aidi : Fas’ın görkemli Atlas Dağları’nın sert ve acımasız ikliminde yüzyıllardır varlığını sürdüren bir koruyucuyla tanışmaya hazır mısınız? Eğer cevabınız evetse, Aidi ırkı (Atlas Dağı Köpeği olarak da bilinir) sizi kendine hayran bırakacak. Bu ırk, lüks apartman dairelerinde yaşayan süs köpeklerinin tam zıddıdır; o, çalışan, düşünen ve en önemlisi koruyan bir dağ köpeğidir.
Yarı göçebe çobanlar tarafından sürülerini ve çadırlarını çakallara, vahşi hayvanlara ve yabancılara karşı korumak için yetiştirilmişlerdir. Bu görkemli köpek, sahibine karşı sarsılmaz bir sadakatle bağlıdır, ancak bir o kadar da bağımsız ve güçlü bir karaktere sahiptir. Eğer “köpek” denince aklınıza sadece sevimli bir kucak dostu değil, aynı zamanda cesur bir partner, zeki bir gözlemci ve sadık bir muhafız geliyorsa, Aidi’nin dünyasını keşfetmek üzeresiniz.
İlk bakışta bile gücünü ve dayanıklılığını belli eden, orta büyüklükte bir ırktır. Onu tanımlayan anahtar kelimeler; cesaret, koruyuculuk ve zekadır. Bu köpek, binlerce yıldır belirli bir amaç için (koruma ve gözetleme) şekillendiği için, karakteri de bu amaca hizmet eder. Yabancılara karşı doğal bir şüphecilik ve mesafelilik gösterirken, ailesi olarak benimsediği kişilere karşı son derece sevgi dolu ve bağlıdır.
Dağlarda onu sıcak tutan kalın ve yoğun bir kürkü vardır. Bu kürk onu sadece korumakla kalmaz, aynı zamanda asil ve vahşi görünmesini de sağlar. Çok enerjik olduğu için Aidi, sürekli olarak kendisine bir görev verilmesinden hoşlanır. Zeki olduğu için komutları hatırlayabilir ve farklı durumlarda ne yapacağını anlayabilir.
Aidi Irkı
Hızlı hareket edebilen güçlü ve kaslı bir köpektir. Görünüşünden de anlaşılacağı üzere bir dağ köpeğine benzer. Yetişkin bir erkek Aidi’nin omuz hizasındaki ortalama boyu 52 ila 62 cm, ortalama ağırlığı ise 23 ila 25 kg arasındadır. Dişiler, erkeklere göre genellikle biraz daha küçük ve daha zarif yapılıdır.
En belirgin fiziksel özelliği, onu sert hava koşullarından koruyan kalın, yoğun ve sert dokulu tüy tabakasıdır. Bu tüyler özellikle boyun bölgesinde (erkeklerde daha belirgin bir yele oluşturarak) ve kuyrukta daha uzundur. Tüy renkleri oldukça çeşitlidir; siyah, beyaz, açık kahverengi, kızıl ve brindle (kaplan deseni) gibi birçok farklı renkte ve desende Aidi görmek mümkündür. Kafa yapısı güçlü, çenesi sağlamdır. Gözleri genellikle koyu kahverengi veya amber tonlarındadır ve bakışları her zaman uyanık, zeki ve sorgulayıcıdır.
Yüzyıllar boyunca zorlu doğal koşullarda ve minimum insan müdahalesiyle gelişmiş rustik bir ırktır. Bu doğal seçilim süreci sayesinde genetik hastalıklara karşı oldukça dirençlidirler ve genellikle çok sağlıklı köpekler oldukları düşünülür. Ancak bu, herhangi bir sağlık sorunları olmadığı anlamına gelmez.
Tüm orta ve büyük ırk köpekler gibi, dirsek displazisi ve kalça ekleminin tam oturmaması anlamına gelen kalça displazisi riski altındadır. Köpek yaşlandıkça, bu eklem sorunları ağrıya neden olabilir ve hareket etmesini zorlaştırabilir. Sorumlu yetiştiriciler, bu tür genetik sorunların önüne geçmek için ebeveyn köpeklerin sağlık taramalarını yaparlar.
Bunun yanı sıra, yoğun tüy yapıları nedeniyle, tüyleri düzenli olarak taranmazsa cilt enfeksiyonları veya parazit sorunları yaşayabilirler. Göz problemleri veya alerjiler de nadiren de olsa görülebilir. Genel sağlıklarını korumak için düzenli veteriner kontrolleri ve kaliteli bir yaşam standardı şarttır.
Karakteri, onun bir koruma köpeği olarak geçmişi tarafından şekillendirilmiştir. Bu ırkın DNA’sında korumak vardır. Ailesine, mülküne ve sürüsüne (bu durumda ailesi) karşı inanılmaz derecede koruyucudur. Bu koruma içgüdüsü, onu yabancılara karşı doğal olarak mesafeli ve şüpheci yapar. Aidi, gelen bir ziyaretçiyi hemen sevgiyle karşılamaz. Bunun yerine, duruma bakar, sahibinin nasıl tepki verdiğini izler ve bir tehdit olup olmadığına karar verir. Bu yüzden harika bir bekçi köpeğidir.
Ancak bu mizaç, daha önce hiç köpek sahibi olmamış kişiler için zor olabilir. Ailesine karşı ise son derece sadık, sevgi dolu ve şefkatlidir. Zekası çok yüksektir ancak bağımsız bir doğası vardır; yani komutları körü körüne yerine getirmez, önce “neden” diye sorgular. Bu nedenle eğitimi, sabır, tutarlılık ve karşılıklı saygı gerektirir. Çocuklarla iyi anlaşabilir ancak korumacı doğası nedeniyle mutlaka gözetim altında olmalıdır.
Aidi Irkı
Bakımı, onun enerjik ve kalın tüylü doğasına uygun olmalıdır. Beslenme konusunda başlayalım: Aidi, aktif ve çalışan bir köpek ırkıdır. Bu nedenle, yüksek kaliteli bir protein diyetine ihtiyaç duyar. Kaslı yapısını ve yüksek enerji seviyesini desteklemek için, içeriği zengin ve besleyici mamalar tercih edilmelidir. Porsiyon kontrolü önemlidir; ne kadar aktif olduğuna bağlı olarak mama miktarı ayarlanmalıdır, obezite eklem sorunlarını tetikleyebilir.
Bakımının en önemli kısmı ise tüy bakımıdır. Kalın ve çift katmanlı kürkü, haftada en az iki veya üç kez fırçalanmalıdır. Bu fırçalama, ölü tüyleri atmak, tüylerin dolaşmasını ve keçeleşmesini önlemek, aynı zamanda cildinin hava almasını sağlamak için kritiktir. Mevsim geçişlerinde tüy dökülmesi yoğunlaşabilir.
Egzersiz, bir Aidi için su ve yemek kadar hayatidir. Apartman hayatı bu ırk için kesinlikle uygun değildir. Güvenli, çitlerle çevrili geniş bir bahçeye ve günlük uzun yürüyüşlere, koşulara veya zihinsel uyarıcılara ihtiyaç duyar.
Bir Aidi sahiplenmek, bir apartman köpeği sahiplenmekten çok farklı bir sorumluluktur ve bu kararı vermeden önce dürüstçe kendinizi değerlendirmeniz gerekir.
Bilinmesi gereken ilk ve en önemli şey, Aidi‘nin ilk kez köpek sahibi olacak kişiler için uygun olmadığıdır. Bu ırk, güçlü, bağımsız ve baskın bir karaktere sahiptir; bu nedenle köpek psikolojisinden anlayan, kendine güvenen, tutarlı ve adil bir lidere ihtiyaç duyar.
İkinci olarak, sosyalleşme hayati önem taşır. Aidi yavrularının, koruma içgüdüleri kontrolden çıkmasın diye çok erken yaşlardan itibaren farklı insanlarla, seslerle, mekanlarla ve diğer köpeklerle olumlu deneyimler yaşaması gerekir. Yeterince sosyalleşmemiş bir Aidi, yabancılara karşı aşırı korumacı veya agresif olabilir. Bu köpekler sürüsünden ayrı kalmaktan hoşlanmazlar; bahçede tek başına bırakılmak onlara göre değildir. Aileleriyle vakit geçirmeye, bir görevleri olmasına ihtiyaç duyarlar.
