Basenji Afrika‘nın kalbinden gelen, binlerce yıllık bir tarihe sahip, kedi benzeri bir köpek ırkıyla tanışmaya ne dersiniz? Karşınızda Basenji! Bu ırk, köpek dünyasının en eşsiz ve en gizemli üyelerinden biridir. Onları ünlü yapan en belirgin özellikleri havlamamalarıdır. Ancak bu, onların sessiz olduğu anlamına gelmez; Basenjiler, mutluluklarını, heyecanlarını veya hoşnutsuzluklarını “yodel” (bir tür mırıldanma ile uluma arası) benzeri eşsiz seslerle ifade ederler.
Eğer aradığınız şey, kedi zarafetine ve temizliğine sahip, ancak bir köpeğin enerjisini ve avcılık içgüdülerini taşıyan zeki bir yoldaşsa, Basenji sizi kendine hayran bırakabilir. Bu yazıda, bu havlamayan Afrika köpeğinin tüm detaylarına, o bağımsız karakterine ve bir Basenji ile yaşamanın ne demek olduğuna yakından bakacağız.
İlkel ırkların en saf örneklerinden biridir. Bu, onların modern köpek ırklarından daha çok, köpeğin vahşi atalarına yakın özellikler taşıdığı anlamına gelir. Bu ırkı özetleyen kelimeler; bağımsızlık, temizlik ve hızdır. Fiziksel olarak avlanmak için yaratılmışlardır; keskin görüşleri ve inanılmaz hızları vardır.
Karakter olarak ise, bir köpeğin bedenine hapsolmuş bir kedi gibidirler. Kendilerini titizlikle temizlerler, yabancılara karşı mesafeli olabilirler ve sevgi gösterilerini sadece layık gördükleri kişilere sunarlar. Zekaları keskindir, ancak bu zeka genellikle “Benim için bunda ne var?” diye düşünen inatçı bir doğayla birleşir.
Basenji
Zarafet ve atletizmin mükemmel bir dengesidir. Orta-küçük boyda, ince kemikli ancak kaslı bir yapıya sahiptirler. Yetişkin bir ırkın omuzdan yere yüksekliği erkeklerde yaklaşık 43 cm, dişilerde ise 40 cm civarındadır. Ağırlıkları ise genellikle 9,5 ila 11 kilogram arasında değişir. Bu hafif yapı, onların inanılmaz bir hıza ulaşmasını sağlar.
Irkın imzası niteliğinde iki fiziksel özelliği vardır: Birincisi, alınlarındaki endişeli veya meraklı bir ifade yaratan o belirgin kırışıklıklardır. İkincisi ise, sırtlarının üzerinde taşıdıkları sıkıca kıvrılmış domuz kuyruğudur. Tüyleri kısa, ince ve parlaktır. Renkleri genellikle kızıl-beyaz, siyah-beyaz, üç renkli (siyah-tan-beyaz) veya çizgili-beyazdır; patiler, göğüs ve kuyruk ucu genellikle beyazdır.
Genel olarak sağlıklı bir ırk olsa da, ne yazık ki bazı ciddi genetik sağlık sorunlarına yatkınlığı ile bilinir. Bu ırkta en çok dikkat edilmesi gereken ve en ciddi durum Fanconi Sendromu’dur. Bu, böbreklerin önemli besin maddelerini düzgün bir şekilde emememesine neden olan, tedavi edilmezse ölümcül olabilen kalıtsal bir böbrek hastalığıdır. Sorumlu yetiştiriciler, bu hastalık için ebeveyn köpekleri test ederler.
Fanconi Sendromu’nun yanı sıra, bu ırk Progresif Retinal Atrofi (PRA) gibi zamanla körlüğe yol açabilen kalıtsal göz hastalıklarına ve bazı Collie ırklarında da görülen Collie Göz Anomalisi’ne (CEA) yatkın olabilirler. Kalça displazisi ve tiroid sorunları da bu ırkta nadiren de olsa görülebilen diğer sağlık sorunlarıdır.
Karakteri, köpek dünyasında gerçekten eşsizdir. Havlamazlar ama kesinlikle sessiz değildirler. Kendilerine has “yodel”, mırıldanma, homurdanma ve hatta çığlık benzeri seslerle dolu bir repertuarları vardır. Karakterlerinin en baskın yönü kedi benzeri olmalarıdır. Kendilerini saatlerce yalayarak temizlerler; bu da onları en temiz köpek ırklarından biri yapar ve neredeyse hiç köpek kokmazlar.
Bu kedi benzeri doğa, kişiliklerine de yansır. Yabancılara karşı genellikle mesafeli ve şüphecidirler; sevgilerini hemen sunmazlar. Ancak kendi ailelerine karşı inanılmaz derecede sevecen, oyuncu ve bağlıdırlar. Zekaları keskindir, ancak bu zeka bağımsız ve inatçı bir ruhla birleşir. Eğitimleri sabır gerektirir, çünkü bir Basenji komuta itaat etmez, o komutu yapmanın mantıklı olup olmadığına kendi karar verir. Av içgüdüleri aşırı yüksektir; sincap, kedi veya koşan herhangi bir küçük şey onlar için karşı konulmaz bir hedeftir.
Basenji
Bakımı, bazı yönlerden inanılmaz derecede kolay, bazı yönlerden ise zorludur. Tüy bakımı en kolay kısmıdır. Kedi gibi kendilerini sürekli temizledikleri için, neredeyse hiç yıkanmaya ihtiyaç duymazlar ve çok az tüy dökerler. Haftada bir kez yumuşak bir eldivenle vücutlarını silmek bile yeterlidir.
Ancak iş egzersize geldiğinde, Basenji yüksek talepkar bir ırktır. Onlar birer görme tazısı ve avcıdır. Düşük enerji seviyeli bir apartman köpeği değillerdir. Her gün, enerjilerini atabilecekleri tempolu yürüyüşlere ve en önemlisi güvenli, yüksek çitlerle çevrili bir alanda serbestçe depar atmaya ihtiyaç duyarlar. Zekalarını çalıştırmak için bulmaca oyuncakları ve pozitif pekiştirmeye dayalı kısa eğitim seansları da zihinsel sağlıkları için şarttır.
Bir Basenji sahiplenmek, sıradan bir köpek sahiplenmekten çok farklı bir deneyimdir ve herkes için uygun değildir. Bilinmesi gereken ilk ve en önemli şey, Basenjilerin ilk kez köpek sahibi olacaklar için kesinlikle tavsiye edilmediğidir. Onların bağımsız, inatçı ve zeki doğası, deneyimsiz bir sahip için kabusa dönüşebilir.
İkinci olarak, bu ırk inanılmaz birer kaçış sanatçısıdır. Çitlere tırmanabilir, altını kazabilir veya kapıları açmanın bir yolunu bulabilirler. Güvenli bir alan dışında asla tasmasız gezdirilmemelidirler, çünkü av içgüdüleri (prey drive) o kadar yüksektir ki, bir sincabın peşinden saniyeler içinde gözden kaybolabilirler. Bu yüksek av içgüdüsü, onları kediler veya küçük evcil hayvanlar (hamster vb.) için potansiyel bir tehlike haline getirir. Eğer kedi benzeri, temiz ama bir o kadar da yaramaz, zeki ve meydan okuyan bir karakter arıyorsanız, Basenji sizin için eşsiz bir dost olabilir.
